تاریخچه آجر سفال در گیلان
هنوز زمان استفاده از اولین آجر و جایگزین شدن آن به جای سنگ در تاریخ کاملا مشخص نیست ، گمان میرود انسان های اولیه با پختن گل ها و مشاهده استحکام آن در قیاس با کلوخ های موجود ، به تولید آجر به صورت پختن آن پی برده اند.
آجر های تهیه شده از خاک رس دارای قدمت بیشتری بین سایر آجرها می باشند. در ایران بقایای کوره ای آجر سفال در بعضی از شهرهای ایران از جمله کاشان و …. یافت گردیده است ، که زمان تخمین آن به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد.
معنی واژه آجر سفال در گیلان
آجر سفال در گیلان یک واژه بابلی می باشد و به خشت هایی اطلاق می شود که قوانین بر روی آن هک شده است. ایده تولید آجر از پختن خاک دیوارها و کف اجاق ها گرفته شده است.کوره های آجرپزی قدیمی به اینصورت بوده که خشت ها و هیزم ها برروی هم چیده می شده اند و سپس پخته می شده اند.
استفاده از آجر سفال اولین بار از آسیای غربی رواج پیدا کرد و سپس به سایر مناطق آسیایی منتقل گردید.در دهه چهارم ، اروپایی ها نیز شروع به استفاده از آجر سفال نموده اند و بعد از زمانی استفاده از آن متوقف و بعد از چندین دهه باز در ایتالیا رواج پیدا کرد. نمونه های ساختمان های آجر سفالی را در اصفهان می توان مشاهده نمود.
ویژگی های آجر سفال در گیلان :
آجر سفال در گیلان خوب باید در برخورد با آجر سفال دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر سفال خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر سفال خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر سفال باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد.
مراحل ساخت آجر سفال عبارتند از :
- کندن و ستخراج مواد خام
- آماده سازی مواد اولیه
- قالب گیری
- خشک کردن
- تخلیه و انبار کردن محصول
- انواع کوره های آجر سفال پزی
پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند
کوره های آجر سفال پزی سه نوع هستند:
کوره تنوره ای،کوره هوفمان و کوره تونلی
قابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر سفال پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند .
