آجر سفال چیست؟
تاریخچه آجر سفال اشتهارد
هنوز زمان استفاده از اولین آجر سفال اشتهارد و جایگزین شدن آن به جای سنگ در تاریخ کاملا مشخص نیست ، گمان میرود انسان های اولیه با پختن گل ها و مشاهده استحکام آن در قیاس با کلوخ های موجود ، به تولید آجر به صورت پختن آن پی برده اند.
آجر های تهیه شده از خاک رس دارای قدمت بیشتری بین سایر آجرها می باشند. در ایران بقایای کوره ای آجر سفال در بعضی از شهرهای ایران از جمله کاشان و …. یافت گردیده است ، که زمان تخمین آن به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد.
معنی واژه آجر سفال
آجر سفال یک واژه بابلی می باشد و به خشت هایی اطلاق می شود که قوانین بر روی آن هک شده است. ایده تولید آجر از پختن خاک دیوارها و کف اجاق ها گرفته شده است.کوره های آجرپزی قدیمی به اینصورت بوده که خشت ها و هیزم ها برروی هم چیده می شده اند و سپس پخته می شده اند.
استفاده از آجر سفال اولین بار از آسیای غربی رواج پیدا کرد و سپس به سایر مناطق آسیایی منتقل گردید.در دهه چهارم ، اروپایی ها نیز شروع به استفاده از آجر سفال نموده اند و بعد از زمانی استفاده از آن متوقف و بعد از چندین دهه باز در ایتالیا رواج پیدا کرد. نمونه های ساختمان های آجر سفالی را در اصفهان می توان مشاهده نمود.
مراحل تولید آجر سفال اشتهارد
- استخراج مواد خام از زمین : در این مرحله ابتدا کیفیت خاک مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت داشتن کیفیت مطلوب استخراج می گردد.
- آماده سازی خاک: در این مرحله ابتدا کلوخ و سنگ ها از خاک جدا گردیده و مواد سخت دیگر در آسیاب خورد شده تا ذره بندی به درجه استاندارد برسد و در جاهای مخصوص خود نگهداری می گردد.
- تولید قالب آجر سفال : این مرحله به دو صورت می باشد
- تولید آجر سفال به صورت خشک : که در این حالت خاک به حدی فشرده می شود که هیچ گونه خلل و فرجی در آن وجود نداشته باشد. در واقع داخل قالب فشرده می شود .درصد رطوبت در این حالت بسیار کم می باشد.
- تولید آجر سفال به صورت تر : در این حالت خاک به دست آمده به روش بالا به گل تبدیل گردیده و به دستگاه قالب گیری منتقل میگردد و گل فرم دهی میگردد.و بعد از آن وارد دستگاه برش شده و به اندازه های مورد نیاز و معمول برش می خورد.و بعد از آن وارد دستگاه خشک کن گردیده تا رطوبت آن به حد نصاب رسیده و آماده قرار گرفتن در کوره شود.اگر خشت ها ها وارد خشک کن نشود بخاطر وجود رطوبت زیاد خشت ترک خورده و خراب می گردد.
- گذاشتن در کوره و پختن خشت ها : در این مرحله خشت ها در کوره گذاشته می شود و حرارت بسیار بالا رفته و سپس خشت ها پخته می شوند، سپس کوره را خاموش کرده و بعد از سرد شدن ، خشت ها بارگیری شده و انبار میگردد.
مزایا و معایب آجر سفال اشتهارد
یکی از دلایل مهمی که سازندگان استفاده از بلوک سفالی را به بلوک های سیمانی و هبلکس و…ترجیح می دهند, ارزان بودن آن است. قیمت پایین این مصالح ساختمانی اصلی ترین مزیت بلوک سفالی می باشد. از دیگر مزایای بلوک سفالی یا آجر سفال می توان مقاوم بودن در برابر آتش, عایق بودن, استحکام کافی و اتصال مناسب به سازه های فلزی و بتنی را نام برد.
آجرسفال معایبی هم دارد که از مهمترین آنها امکان بروز ترک در سطح گچ , وزن سنگین بلوک ها, زمان اجرای طولانی و نیاز به لایه ضخیم تر گچ و خاک است
